Saturday, February 20, 2021

ක්‍රිකට් පිටියේ අර්බුදය වෙනම දැකීමේ අර්බුදය

 (2021 පෙබරවාරි 14 වැනි දින ‘අනිද්දා‘ පුවත්පතේ 'හෙට ගැන සිතා' තේමාව යටතේ සංස්කරණය වී පළවූවකි. මේ එහි සම්පූර්ණ ලිපියයි.)


ලාංකීය ක්‍රිකට් ක්‍රීඩාව තුළ නැගී ඇති අර්බුදය පිළිබඳ ශ්‍රී ලාංකික ක්‍රිකට් ක්‍රීඩාවේ අතීත ප්‍රමුඛයින් සිදු දෙනෙකු සමග සිදු කෙරුණු රූපවාහිනී සංවාදයක් පසුගිය දා නෙත ගැටිණි. දකුණු අප්‍රිකානු සංචාරයත්, ඉන්පසුව යෙදුණු එංගලන්ත පිළේ ශ්‍රී ලංකා සංචාරයත් ඉතා ඛේදනීය ලෙස පරාජයට පත් වීමත් සමග, පසුගිය වසර කිහිපයක් මුළුල්ලේ නැගී එමින් තිබුණු ක්‍රිකට් පරිපාලනය සහ කණ්ඩායම පිළිබඳ සංවාදය යළි පෙරමුණට පැමිණ තිබුණු අතර, ක්‍රිකට් පිළිබඳ වැඩි අවධානයක් නිරතුරුව ලබා දෙන පෞද්ගලික රූපවාහිනී නාලිකාවක් සංවාදය කැඳවා තිබිණ. මූලාරම්භයේ දී අනුමාන කළ හැකි වූ ලෙසම, ක්‍රිකට් ක්‍රීඩා පිටිය හා සම්බන්ධව උන් අතීත ප්‍රමුඛයින් වූ බන්දුල වර්ණපුර, අර්ජුන රණතුංග, සනත් ජයසූරිය සහ අවිශ්ක ගුණවර්ධන සමස්ථ වැඩ සටහන පුරා පෙන්වා දුන්නේ ක්‍රමිකව නැගී ආ පරිපාලන අර්බුද ඇති වීමත්, ක්‍රීඩකයින් තුළ වූ විනය, සාමූහික වගකීම හා වගවීම, කණ්ඩායම් හැඟීම, පුහුණුවීම පිළිබඳ දක්වන උනන්දුව ආදිය බිඳීයාමත්, මුදල් සියල්ලම යට කරමින් නැගී සිටීමත් හේතුවෙන් ක්‍රිකට් බිඳ වැටී ඇති බව ය.

දැන් මේ අර්බුදය අපට වෙන්ව ගෙන සාකච්ඡා කළ හැකි ද? ඒ සාකච්ඡාව තුළ යමින් පමණක් විසඳුම් සෙවිය හැකි ද? මගේ පිළිතුර නම් නොහැකිය යන්නයි.

දේශපාලනිකව මේ ප්‍රශ්නය වටහා ගැනීමකින් තොරව මේ සඳහා විසඳුම් සොයනු නොහැකි යැයි අයෙකු තර්ක කරනු ඇත. තවකෙකු අතීතයේ පටන් නැගී ආ හා පසුව බිඳ වැටුණු ක්‍රිකට් ක්‍රීඩා පරිපාලනය එකිනෙක පිළිවෙලින් විමසා බැලීමකින් තොරව මෙය සිදු කළ නොහැක්කකැයි කියා සිටිනු ඇත. ඒ සියල්ල පසෙක තබනු නොහැකි වුවත්, පිටිය තුළ පෙනී යන, අසංවිධිත බවෙහි සංඥාව අප වටහා ගන්නේ කෙසේ ද? අප රට හා සමාන තත්වයන් තුළ වුව, එක් එක් කණ්ඩායම් තුළ හඳුනාගත හැකි ක්‍රීඩාශීලීත්වය, සාමූහික බව සමග වගකීම හා වගවීම දියව යාම අප හඳුනාගැනීමට ප්‍රවේශ විය යුතු මාර්ගය කුමක් ද? මෙතැනදී වර්ණපුර, රණතුංග, ජයසූරිය හා ගුණවර්ධන යන ක්‍රිකට් පිටියේ අතීත ප්‍රමුඛයින්ගෙන් පමණක් අපට විසඳුම් බලාපොරොත්තු විය නොහැක.

තත්වානුරූපීව මේ දැන් සංඥා කෙරෙමින් පවතින්නේ ගෙවී ගිය දශක කිහිපය මුළුල්ලේ ක්‍රමිකව බිඳ වැටෙමින් පවතින අධ්‍යාපනය හා සංස්කෘතික හර පද්ධතිය පිළිබඳ පසුබිමයි. දැන් අපට තාක්ෂණයෙන් පිරිපුන් පිති හරඹ ඥාණයක් ඇතැයි සඳහන් කුසල් මෙන්ඩිස් කෙනෙකු මුණ ගැසී අවස්ථාවෝචිත ප්‍රතිචාර සහිත පිති හරඹ ඥාණයක් සහිත කුසල් මෙන්ඩිස් කෙනෙකු මුණ නොගැසෙන්නේ එහෙයිනි. කඩුල්ල පිටුපස සංගක්කාර කෙනෙකු වෙනුවට දික්වැල්ල කෙනෙකු ද, පන්දුව රැගෙන දිව එන වාස් කෙනෙකු වෙනුවට ලක්මාල් කෙනෙකු ද, දඟ පන්දුව සිය සුරතට ගන්නා මුරලි කෙනෙකු වෙනුවට අකිල ධනංජය කෙනෙකු ද මෙලෙසම වර නගමින් වටහා ගත හැක. ගෙවුණු දශකය හෝ දෙක තුළ ලාංකික පාසැල් ක්‍රිකට් ක්‍රීඩාව බිඳ වැටුණු බවත්, ශ්‍රී ලංකා ක්‍රිකට් ආයතනය තමන්ට ලැබෙන ඡන්ද ගණන අවම වීම හේතුවෙන් පාසැල් ක්‍රිකට් නොසළකා හැරි බවටත් සඳහන් කෙරෙද්දී අප අමතක කර දමන්නේ පාසැල් පද්ධතියම, සියල්ල සමග, කොහොමත් බිඳ වැටී ඇති බව ය. දරුවකු පාසැල වෙත යැවීමේ දෙමාපිය චින්තනය ද පැවති පුළුල් සීමාවලින් විතැන් වී ඇති බව ය.

දැන් එළඹ ඇත්තේ සාමූහික තරගකාරීත්වය ඉක්මවූ අනෙකා පරයා යෑමේ තරගය ඉස්මතු කෙරෙන යුගයයි!

කණ්ඩායම් ක්‍රීඩා පිළිබඳ දශක කිහිපයකට පෙර සිදුවූ පූර්ව යොමු කිරීම්, අවම පහසුකම් මධ්‍යයේ වුව, සාමූහිකත්වයේ මූල සාධකය පදනම්ව නැගිණ. විශේෂයෙන් පාසැල් පසුබිමෙහි දී මේ ක්‍රීඩා නැගී තිබුණු ආකාරය, මෙය කියවන ඔබ මැදි වියට එළඹ ඇත්තෙකු නම්, අතීත ස්ව-පාසැල් අත්දැකීම් ඔස්සේ සැරිසරමින් විමසීම අගනේ ය.

“තමන්ගෙ පුතා ලකුණු 100ක් ගැහුවම විතරක් සතුටු වෙන, ඒ ටීම් එකේම වෙන දරුවෙක් හොඳට සෙල්ලම් කළොත් ඉරිසියා කරන අම්මල තාත්තල දැන් ඉන්නෙ!”

මෙවැනි උදාහරණ දෙබස් පාසැල් ක්‍රීඩා පිටි අසබඩින් ඇසෙන්නේ ඉඳහිට නොවේ. 5 වසර ශිෂ්‍යත්වයේ පටන් නංවා තැබෙන තරගකාරීත්වය විසින් ආකෘතිගත කර ඇති ‘දෙමාපිය-දුදරු යන්ත්‍ර’ සාමූහික වගවීම් හා වගකීම් සහිත, ක්‍රීඩාශීලි ගුණය උතුරන, ක්‍රීඩාවක ජීව ගුණය මතු කොට ඔප් නංවන පසුබිමක් තනා දෙතැයි විශ්වාස කළ නොහැකි ය.

එසේනම් අප විසින් සිදු කළ යුත්තේ කුමක් දැයි ඔබ මවෙතින් විමසන බව මම දනිමි. අපට ඒ සඳහා කළ හැකි විශ්වකර්ම පියවරයන් නොමැත. අධ්‍යාපනය ප්‍රමුඛව තබමින් වඩා සාධනීය හෙට දවසක් වෙනුවෙන් තුංග පුරවැසියෙකු තැනීම සඳහා වන ක්‍රියාකාරීත්වයක් සඳහා අපට මං විවර කළ හැකි නම් එය මේ සඳහා දිගුකාලීන, එනමුත් ප්‍රායෝගික, පිළිතුර බව පමණක් යෝජනා කළ හැකි ය. වඩා යහපත් සමාජ-දේශපාලනික වටපිටාවක් තැනීම ඒ සඳහා අත්‍යාවශ්‍ය පියවරකි.

ඒ සියල්ල අතරතුර, ඇතැම් විට හෙට, ශතකයක් දෙකක් සහ කඩුළු ත්‍රිත්වයක් ආදිය සමග, අපේ කණ්ඩායම දිනන්නටත් ඉඩ ඇත. එම ජයග්‍රහණ අප වටහාගත යුත්තේ බුද්ධිමත්ව ය.

-ප්‍රියන්ත ෆොන්සේකා -

 සේයාරුව: © Getty Images

 

Monday, February 15, 2021

පාසැල් අධ්‍යාපනයේ බිහිසුණුකම්: තවත් කෝණයක්

 (2021 පෙබරවාරි 07 වැනි දින ‘අනිද්දා‘ පුවත්පතේ 'හෙට ගැන සිතා' තේමාව යටතේ සංස්කරණය වී පළවූවකි. මේ එහි සම්පූර්ණ ලිපියයි.)

ඇය මගේ මිතුරියකි; පාසැල් ගුරුවරියකි; මවකි. සිය දියණිය මහනුවර ප්‍රසිද්ධම පාසැලකට ඇතුළු කරගැනීමේ විසල් සිහිනයක, දියණිය ඉපැදුණු මොහොතේ සිටම ගිලී උන් තැනැත්තියකි. මේ එළැඹ තිබෙන්නේ ඇගේ සිහිනය සැබෑවක් වන හෝ නොවන 2021 වසරයි. එම සිහිනය සාක්ෂාත් කරගනු වස් ගෙවුණු වසර ගණනාව මුළුල්ලේම ඇය විසින් සිදු කොට තිබුණු කැප කිරීම් ලාංකීය අධ්‍යාපන ක්‍රමය පිළිබඳ බිහිසුණු චිත්‍රයක් අප ඉදිරිපිට තබන බව සඳහන් කරමින්ම මගේ අද තීරුව ඇරඹීමට සිදුවීමම කණගාටුවට කරුණක් වුවත් සත්‍යය ඒ බව ලියා තැබිය යුතුම ය.
පාසැල් නාමාවලිය පිළිබඳ සඳහන් කරමින්, ඒ අනුව, පාසැල්වල තත්‍ය නම් සඳහන් කරමින් මේ ලිපිය ලිවීම අත්‍යාවශ්‍ය ය. මෙහිලා ලියැවෙන්නේ දියණියකගේ සහ මවකගේ පුවතක් හෙයින් ලියැවෙන නම් බාලිකා විද්‍යාලවල නම් වනු ඇත. ඒ නම් ලියැවෙන්නේ අදාල විද්‍යාල පිළිබඳ ඇති විරෝධයකින් නොවන බව ඒ ඒ විද්‍යාලවලට සම්බන්ධ, මේ ලිපිය කියවන පාඨක පිරිස වටහා ගනු ඇත. මගේ මූලික අවශ්‍යතාව අප විසින් දැඩිව අවධානය යොමු කළ යුතු යැයි මා නිරතුරුව යෝජනා කරන අධ්‍යාපන ක්‍රමයේ ඇති තවත් අර්බුදයක් වෙත සැමගේ නෙත් යොමු කරවීම පමණි. 

පළමුවැනි ශ්‍රේණිය සඳහා දියණියන් ඇතුළු කිරීමේ ‘තරගයේ දී’, මහනුවර බාලිකා පාසැල් අතුරින් ඉහළම ‘ඉල්ලුම’ ඇති පාසැල මහමායා බාලිකා විද්‍යාලයයි. දෙවැනි තැන, ආසන්නව යමින්, මහනුවර උසස් බාලිකා විද්‍යාලයට හිමි වන අතර, ස්වර්ණමාලි බාලිකා විද්‍යාලය, ශාන්ත අන්තෝනි බාලිකා විද්‍යාලය යනාදී වශයෙන් මෙහි සෙසු ස්ථාන තීරණය වී ඇත. පුෂ්පදාන බාලිකා විද්‍යාලය ද මහනුවර ප්‍රමුඛ බාලිකා විද්‍යාල අතර පෙරමුණේ පසුවුවත් එම පාසැල මෙම තරගයට ඇතුළු නොවන්නේ එහි ප්‍රාථමික අංශයක් නොවන බැවිණි.

සිය දියණිය මහනුවර මහමායා බාලිකාවට හෝ උසස් බාලිකාවට ඇතුළු කරවීමේ අරමුණින් මාගේ මිතුරිය දියණිය ඉපදුණු මොහොතේ පටන් අනාගත සැලසුම් සකස් කොට තිබිණ. කුඩා දියණිය හා පුතු (ඇයට දියණියට වඩා වැඩිමහල් පුතෙකු ද සිටියි.) සිය රැකියා විරහිත වැඩිමහළු සොයුරියක භාරයේ තබා පාන්දරින්ම නිවසින් පිටව ගොස්, බොහෝ වෙහෙස වී, සිය ප්‍රාථමික අංශ ගුරු රැකියාව නිම කොට, වසර පහක් මුළුල්ලේ ඇය සේවය කොට තිබුණේ දුෂ්කර/දුරබැහැර සේවයේ යෙදෙන ගුරුවරුන් සඳහා හිමි වන ‘දරුවන් පාසැලට ඇතුළු කර ගැනීමේ කෝටාව’ හරහා සිය දියණිය අංක එකේ පාසැලට ඇතුළු කර ගැනීමට ය. කෙසේ වෙතත්, මේ ලියන මොහොත වන විට ඇයට අංක එක, එනම් මහමායාව සහ උසස් බාලිකාව ලකුණු 2-3කින් අහිමිව ගොසිනි. ‘දරුවන් පාසැල්වලට දැමීමේ තරගය’ කොහොමත් කම්පනකාරී වුවත්, මෙහි ඇති විසල් කම්පනය නම්, ඇයට ඒ ලකුණු අහිමි වන්නේ (හෝ කෙරෙන්නේ) ගෙවුණු වසර ගණනාවටම ඇය ලබාගත් නිවාඩු දින 4-5ක් හේතුවෙන් වීමයි! 

දැන් ඔබ හා ප්‍රතිපක්ෂව හිඳ ගැනීමට මට අවසර දෙන්න! පාසැල්වලට දරුවන් ඇතුළු කරගැනීම පිළිබඳ පොදු සමාජ එකඟතාව සමග හිඳින ඔබ බහුතරය ඇය නිසි ක්‍රමවේදයට අනුව ගොස්, නිවාඩු විරහිතව, ලකුණු දිනාගෙන තිබුණේ නම් සිය දියණියට මහමායාවම දිනාගන්නට ඉඩ තිබුණේ යැයි කියා ‘අනේ අපරාදේ!’ කියනු ඇත. ‘දැන් ඉතින් ඉස්කෝලවලට ළමයි දාගන්න එක ලේසි නෑ!’, ‘පේනවනේ ඕවගෙ හැටි’, ‘කීයක් හරි අත මිටමොලවලා තිබුණනං හරියන්නත් තිබ්බ...’ වැනි විවිධාකාර යෙදුම් කැඳවනු ඇත. නමුත්, මා ඔබට යෝජනා කරන්නේ මා ප්‍රශ්නය දෙස බලන ස්ථානයට පැමිණෙන ලෙස ය.

මේ බිහිසුණු හා නිර්ලජ්ජිත ක්‍රමවේදය කුමක් ද?

දරුවකු ඉපදුණු මොහොතේ පටන් දරුවාගේ මව වෙත මාතෘ නිවාඩුවක් හිමිවුවත් එය කෙළවර වූ පසු දරුවාගෙන් වැඩි වේලාවක් මව ඈත් කර තැබීමේ (හා මේ ක්‍රමවේදය ඔස්සේම දරුවාට පාසැලක් සොයන පියෙකුට ද අදාල වන ලෙස, පියා ඈත් කර තැබීමේ) යෝජනාවක් මෙම තුච්ඡ ලකුණු පටිපාටිය පසුපස වෙයි. ඒ හා සමග, ‘සැමට සමාන අධ්‍යාපනය’, ‘හොඳම පාසැල -ළඟම පාසැල’ යනාදී ‘ප්‍රෝඩාකාරී’ යෙදුම් හරහා ඔද වැඩූ පාසැල් අධ්‍යාපන ක්‍රමයේ තත්‍ය ස්වරූපය මේ හරහා හෙළිදරව් වෙයි. සිය සිඟිති දියණිය (හෝ පුතු) වේදනාවෙන් දවසේ (හෝ සතියක් පුරා) වැඩි වේලාවක් ඈත් කොට තබමින් මේ මව්වරුන් (හා පියවරුන්) වළිකන්නේ ඔවුන්ට ඇත්ත ලෝකයේ ‘හොඳම පාසැලක්’ ලබා දෙන්නට ය. ඒ පාසැල්වල ඇති පහසුකම්, පිළිගැනීම ඇතුළු සියල්ල ඔවුහු දනිති.

එසේ වුවත්, නොදකින හා ඈත් කෙරෙන දරුවා හේතුවෙන් මේ මව්වරුන්ගෙන් හොඳ සේවයක් ඔවුන්ගේ පාසැල්වලට ලැබෙනු ඇතැයි පිළිගත නොහැකි ය. ඒ නිසාම, විෂම චක්‍රය යළි හොඳින් නැගී, ඛේදවාචකයේ ගොදුරු බවට පත් වන්නේ දුරබැහැර ප්‍රදේශවල දරුවන්ම ය. ගුරුවරයා/ගුරුවරිය පසුවන්නේ වෙනත් තරගයක හා මානසික මට්ටමක හෙයින් සිය පාසැලේ දරුවන් වෙත වඩා හොඳ සේවයක් ඔවුන් වෙතින් ලැබේයැයි අනුමාන කිරීම ද හේතු විරහිත ය.

මේ සියල්ල අතර, මේ පුවත ඇසූ විදේශයක වෙසෙන මාගේ මිතුරෙකු කියූ දෙයක් ද ඔබ වෙත තබමින් සමුගන්නට ඉඩ දෙන්න.

“මොනවා? ලකුණු දෙන්නෙ නිවාඩු නොගෙන ඉන්නවට ද ඔහේ? මෙහේ නම් අවුරුද්දේ නිවාඩු නොගන්න එකයි වැරැද්ද. මනුස්සයෙකුගෙ වැඩ වගේම විවේකයත් මේ රටවල ඉහළින්ම හොයල බැලෙන දේවල්!”

ඒ රට ඕස්ට්‍රේලියාවයි. ලොව ජීවත්වීම සඳහා සුදුසුම නගර බොහොමයක් එහි වන බව අපි දනිමු.

-ප්‍රියන්ත ෆොන්සේකා -