දරුවාගේ විශ්වයෙන් වැඩිහිටියාගේ විශ්වයට: පුතුගේ චිත්‍රයේ ‘අපාය සහ දිව්‍ය ලෝකය‘

(2020 ‍පෙබරවාරි 01 වැනි දින ‘අනිද්දා‘ පුවත්පතේ පළවූවකි)

දැනට දිනකට දෙකකට පෙර මගේ සිව් වියැති පුතු මගෙන් ප්‍රශ්න පෙළක් ඇසුවේ ය. ඒ අපාය සහ දිව්‍ය ලෝකය ගැන ය. මවිසින් පසුව ෆේස්බුක් අඩවිය තුළ කුඩා සටහනක් ලියන්නට ද හේතු වුණු එම කෙටි ප්‍රශ්නෝත්තර සංවාදය මෙපරිදි ය.

“තාත්තෙ, දිව්‍ය ලෝකෙ ද සුරංගනාවියොයි, බුදු සාදුලයි ඉන්නෙ?“

“සුරංගනාවියො දිව්‍ය ලෝකවල ඉන්නව කියල මම අහල තියෙනව. බුදු සාදුල ඉන්නව කියල අහල නෑ...“

පුතුගේ චිත්‍රය

“එතකොට... ඇනෙන කටු තියෙන ගස් ජාතියක් තියෙන්නෙ... ඒ අපායෙ ද?“

“හ්ම්... එහෙමත් කියනවනෙ... කවුද පුතාට අපායයි, දිව්‍ය ලෝකයයි ගැන කිව්වෙ??“

“ටීචර්... අද පන්තියෙ දි!“

එම සංවාදය කෙළවර වී නොබෝ වෙලාවකින් මගේ පුතු මා අත චිත්‍රයක් තැබූ අතර එහි පෙර පරිදිම ඔහු වළාකුළු, හිරු, මල්, ඵල දැරූ ගසක්, දුම් දමන නැවක් (වැනි රූපයක්), කුඩා දැරියක් (ඔහුගේ නැගණිය විය හැකි) ඇඳ තිබුණු අතර ඉහළ අහසේ වූ වළාකුළුවලට ද මත්තෙන් අතිශය කුඩාවට තවත් හැඩතල දෙකක් ද දක්වා තිබිණ.

“මේ තමයි අපාය... එතකොට තාත්ති මේ තමයි දිව්‍ය ලෝකය!“

එක සමාන්තරව අහසේ තිබුණු එම කළු පැහැ හැඩතල ඔහු මට පැහැදිලි කළේ එපරිද්දෙනි.

සිය ළදරු පාසැලේ දී මුල් වරට ගුරුතුමිය වෙතින් හඳුන්වා දෙන තෙක් දිව්‍ය ලෝකයක් සහ අපායක් පිළිබඳ අදහසක් මගේ පුතු වෙත නොතිබුණු අතර ඒ එක් එක් ලෝකවල අභ්‍යන්තරය පිළිබඳ ද අදහසක් තිබුණේ නැත. කෙසේ වෙතත්, සිය මූලික හැඳින්වීමේ දී සුරඟනන් සහ කටු ඉඹුල වැනි මූලික සංකල්ප රූපවලින් අදාල ‘ලෝක‘ හඳුන්වා දී ඇති බව පෙනෙන හෙයින් එම ‘ලෝක‘ වැඩිහිටි විශ්වයන් තුළ ස්ථානගත කර ඇති කලාප පිළිබඳ කුඩා පුතුට අදහසක් තිබුණේ ද නැත. ඔහු ඒ සියල්ල එකම සමාන්තර අහස් තලයක කුඩාවට නිරූපණය කළේ එනිසා ය.

ඔහුගේ පාසැල් සමය තුළ අපාය යනු පොළව අභ්‍යන්තරයේ ඇති කලාපයක් බවත්, වැරදි සහ පව් කරන්නන් පොළව පැලී හෝ ඉන් පිටතට එන යමපල්ලන් විසින් ඒ වෙත රැගෙන යනු ඇති බවත් හා දඬුවම් පැමිණවෙනු ඇති බවත් හඳුන්වාදෙනු ඇති අතර සමානව දිව්‍ය ලෝකය යනු ඉහළ අහසේ නොපෙනෙන තරම් දුරක පිහිටා ඇති, සියලු යස ඉසුරින් පිරි, දිව්‍යාංගනාවන් පිරිවරාගත් සුර කුමරන් සහිත ලෝකයක් බව ද හඳුන්වා දෙනු ඇත. ඒ හා සමග, පුතුගේ විශ්වයන් වෙනස් වෙමින් ගොස් පූර්ව නිර්මිත වැඩිහිටි විශ්වය වෙත ඔහු ක්‍රමයෙන් ප්‍රවේශ වනු ඇත.

දිනයකට දෙකකට පසු, මේ පිළිබඳ මා තැබූ කුඩා ෆේස්බුක් සටහන ඉහත ප්‍රවේශය පිළිබඳ මගේ මිතුරු සමාජයේ යම් පිරිසකගේ විවේචනවලින් හා, මා එහි පුතුගේ හා ඔහුගේ චිත්‍රයේ ඡායාරූපයක් ද පළ කළ හෙයින්, ඒ පිළිබඳ දැක්වූ ආදරය පළ කළ ඊට වැඩි පිරිසකගේ ඉමෝටිකොනවලින් ද පිරී පැවතිණ. විවේචනාත්මක ව ඒ පිළිබඳ මත පළ කළ මිතුරු කැළගේ පොදු මතය වූයේ මේ සියල්ල ‘බොරු මනස්ගාත‘ බවත්, සම්ප්‍රදායික අදහස් බවත්, දරුවා වඩා ඉදිරිගාමී අයෙකු බවට පත් කිරීමට මේ පිටු දැකිය යුතු බවත් ය.

මගේ මේ ලේඛණය එම කමෙන්ටු තුළින් නැගෙන තර්කනය ඔස්සේ ඉදිරියට යාමට ය. සැබවින්ම, අපාය හා දිව්‍ය ලෝකය පිළිබඳ මගේ පුතුටත්, හා සමානව සියළු දරුවන්ටත් මෙලෙස කරුණු පැහැදිලි කිරීම කළ යුත්තක් ද? නොකළ යුත්තක් ද? මේවා ‘බොරු මනස්ගාත‘ ම ද?

මෙම ප්‍රශ්න සඳහා මගේ අදහස් ගොණු කිරීමට මත්තෙන් මගේ අතීත අත්දැකීමක් ඔබ හා බෙදා ගැනීමට කැමැත්තෙමි. ඒ දැනට වසර 25කට පමණ පෙර මහනුවර තරුණ බෞද්ධ සංගම් ශාලාවේ දී මා සහභාගී වූ නාට්‍ය වැඩමුළුවක සිද්ධියකි.

වීදි නාට්‍ය කලාව මෙරට බිහි කිරීමට පුරෝගාමී වූ ගාමිණී හත්තොටුවේගම මහතා විසින් සයමාසික සතිඅන්ත නාට්‍ය වැඩමුළුවක් එහි දී පැවැත්වූ අතර කටයුත්ත සංවිධානය කළේ මහනුවර යුනෙස්කෝ සමාජයයි. එක් සති අන්තයක, ඔහු නිර්මාණශීලීත්වය පිළිබඳ අප වෙත අදහස් දක්වමින් සිටියේ වෙහෙසකර රංග අභ්‍යාස මාලාවක් කෙළවර ය. ඒ පහත කතාව යම් නාට්‍යමය ස්වරූපයකින් ඉදිරිපත් කරමිනි.

“ඔන්න පොඩි දරුවෙක් ඉස්කෝලෙ ගිහිල්ල ගෙදර ඇවිත් කියනව... තාත්තෙ අද මම එනකොට දැක්කනෙ සිංහයෙක්... කියල. අපි දරුවට ඇත්ත කිව්වොත්, මෙන්න මෙහෙම මොක ද වෙන්නෙ? මොන පිස්සු ද පුතේ ලංකාවෙ කොහෙද සිංහයෝ? දරුව එතනම කඩා වැටෙනව! දරුවගෙ ඉමැජිනේෂන් එක ඉවරයි. මම කැමතියි ඒ වෙනුවට ආ ඇත්ත ද පුතේ ඌ මොනවද මගෙ පුතා එක්ක කිව්වෙ කියල අහන්න!“  

හත්තොටුවේගම මහතාගේ මේ කුඩා කතාව මගේ සිතේ තදින් කා වැදුණු එකකි. මගේ පුතු අපාය හා දිව්‍ය ලෝකය පිළිබඳ අදහස රැගෙන මා වෙත ආ මොහොතේ ක්ෂණයෙන් මගේ සිහියට ආවේ මෙම කුඩා කතාවයි. අපාය හා දිව්‍ය ලෝකය ‘බොරු මනස්ගාත‘ බවට ක්ෂණික ප්‍රතිචාරයක් මවෙතින් නැගුණේ නම් පුතු තුළ සැඟවී සිටීමට ඉඩ ඇති හාන්ස් ක්‍රිස්ටියන් ඇන්ඩසන් පන්නයේ හෝ මාකේස් පන්නයේ නිර්මාණශීලී චින්තකයා මවිසින් එක පැහැර මරා දැමෙන්නට ඉඩ තිබිණි.

එබැවින් මට අනුව, ගුරුතුමිය විසින් අපාය හා දිව්‍ය ලෝකය පිළිබඳ පුතු වෙත සඳහන් කිරීම වරදක් නොවේ. වරද ගොඩ නැගෙන්නේ ඔහු වෙත ගුරුතුමිය විසින් ලබා දෙන සංඥා ඔස්සේ ගොඩ නගා ගන්නට ඉඩ ඇති අතිශය නිර්මාණශීලී ඔහුටම අනන්‍ය වූ විශ්වය පසුව යෙදෙන අධ්‍යාපන රටා ඔස්සේ ඒකාකෘතික රාමුවකට ගෙන විනාශ කිරීම හමුවේ ය. පුතුගේ අපාය අහසේ හමුවීම මට අනුව අපූරු ය. දිව්‍ය ලෝකය ඊට සමාන්තරව තැබීම එතරම්ම අපූරු ය. ඒවායේ ප්‍රමාණයේ ද සැලකිය යුතු වෙනසක් වූයේ නැත. දෙකම හඳුනාගන්න‍ට බැරි තරම් කුඩා ය!

දරුවන්ගේ නිර්මාණශීලී විශ්වයන් විවිධාකාර වන තරමට වඩවඩාත් නිර්මාණශීලී චින්තකයන් බිහි වනු ඇති බව මම විශ්වාස කරමි. එබැවින් මගේ ප්‍රගතිශීලී මිතුරු සමාජයේ අදහස බැහැර නොකරන නමුත් එක්වරම මා ඔවුන් සමග සිට ගන්නේ ද නැත!

මගේ කුඩා පුතු තවමත් කතා කරන සතුන් කොහේ හෝ ඉන්නා බව විශ්වාස කරයි. කාටුන් චිත්‍රපටවල ඔහු දකින ඇතැම් චරිත සැබෑවටම මුණ ගස්වන මෙන් මවෙත ආයාචනා කරයි. ඒ හා සමග ඇතැම් චරිත ‘බොරු නේදැයි‘ යන්න ද මගෙන් අසයි. මම ඒ සියල්ලට පිළිතුරු දෙන්නේ ප්‍රවේශමෙනි. කතා කරන සතුන් ඔහුගේ විශ්වය තුළ ජීවමානව පැවතීම අපූර්ව සිද්ධියකැයි මට සිතෙයි.

එහෙත් මේ කතාව පිටුපස මගේ මිතුරන් හා මා එකඟ වන තවත් සුවිශේෂ සත්‍යයක් ඇත. ඒ මෙම අපාය හා දිව්‍ය ලෝකය ඇතුළු සංකල්ප සියල්ල එක් මූලික දෘෂ්ටිවාදයක් වෙනුවෙන් සමාජ සංස්ථාව ගොණු කිරීම සඳහා පෙළ ගැස්වීමට භාවිතා කිරීමේ පසුබිමයි. ආගමික දෘෂ්ටීන් හමුවේ අනියත ලෙස දරුවන් බය ගන්වා, ඒකාකෘතික දරුවෙකු සමාජය වෙත කැඳවීමට මෙම සංකල්ප කැඳවීමට මම දැඩි ලෙස විරුද්ධ ය. අපාය කුමන කලාපයක තිබුණ ද, ‘පව් කිරීම‘ හේතුවෙන් එහි ගොස් දඬුවම් විඳීමට සිදුවන බව දරුවා වෙත දන්වමින් ඔහු බිය වැද්දීමට මා විරුද්ධ වන්නේ සමාන්තරව ‘මහා පව් කරන‘ අන්ත දූෂිතයින් යෙහෙන් වැජඹෙන සමාජ සංස්ථාව හමුවේ සන්නද්ධ බුද්ධි ජීවියෙකු ලෙස කටයුතු කිරීමට දරුවා වෙත අධ්‍යාපනය ලබා නොදෙන හෙයිනි.

සරලව කිවහොත්, අපාය හා දිව්‍ය ලෝකය ඇතුළු සංකල්ප රූප දරුවා වෙත මවා දෙන නිර්මාණශීලී විශ්ව දොරටුවට මා අතිශය කැමති ය. එසේ වෙතත්, ඒ මෙහෙය වෙන්නේ ‘නිහඬ කොට බිය වැද්දූ‘ සම්මත පුරවැසියා තනන්නට නම් මා කැමති ඒ සංකල්ප විසුණු වන තරමට ය. එය පැහැදිලි වන මොහෙත තෙක් මගේ පුතු ඇඳ ගෙනෙන සියළු චිත්‍ර දෙස මා සුපහන් සිතින් බලා ඉන්නට කැමැත්තෙමි.

-ප්‍රියන්ත ෆොන්සේකා -