මනුෂ්‍යත්වය වෙනුවෙනි!

(2019 අප්‍රේල් 28 වැනි දින ‘අනිද්දා‘ පුවත්පතේ පළවූවකි.)

මෙම කුඩා තීරුව (නමක් නැති කොලම) සාහිත්‍යය හා කලාව වෙනුවෙනි. ‘අනිද්දා‘ හි කලා හා සාහිත්‍ය පිටුවල සංස්කාරකවරයා මාහට ආරාධනා කළේ එවැන්නක් ලිවීමට ය. එහෙත් අද මේ ලියන මොහොත වන විට ලිපිය සඳහා නිශ්චිත කලා සාහිත කෙතක් වෙත පය තබා ගත නොහී මම අතරමංව සිටිමි. ජීවිතවල නිශ්චිත අර්ථය වර නොනැගිය හැකි තැනක, රටක, මා ජීවිතය නොසොයමින් කලාව හා සාහිත්‍යය දෙස පමණක් කෙසේ බලම් ද?

කලාව හා සාහිත්‍යය යන සෞන්දර්යය හා සබැඳෙන උත්තර මිනිස් ක්‍රියාකාරීත්වයෙහි පරම අවැසියාව අපරිමිත දයාවෙන් සපිරි මානුෂවාදී සමාජයක් නිර්මාණය කිරීමයි. සියලු දොස් දුරැර ලූ, උපරිම ලෙස යහපත් සමාජයක් බිහිවීම බොහෝ විට සිදු නොවිය හැක්කක් වුවත් අවම වශයෙන් අනෙකා වෙත දක්වන ගරුත්වයෙන්, සදාචාර සම්පන්න බවින් හා මානුෂවාදී බවින් සපිරි සංස්කෘතික මිනිසුන් සැළකිය යුතු ප්‍රමාණයකින් හෝ අප වටා මුණගැසිය හැකි නම් ඒ සමාජය පිළිබඳ යහපත් පෙරනිමිති දකිමින් පෙරමග බලා සිටීම අසීරු කටයුත්තක් නොවේ.

පාස්කු ඉරිදාවේ ලොව සසල කළ මිනිස් බෝම්බ ප්‍රහාර වැල හා ඉන් අපට අහිමි වූ අවිහිංසක, නිරායුධ සිවිල් පුරවැසියන් පිළිබඳ මම යළිත් කිසිවක් නොලියමි. දශකයකට පෙර වියැකී ගිය ඉතිහාසය ක්ෂණයකින් අප ඉදිරියේ දෘශ්‍යමාන කරමින් බිහිව ඇති බිහිසුණු නිහැඬියාව එම ඛේදවාචකයේ තරම මොනවට විදහා පාමින් මේ මා ලියන මොහොතේත් අප වටා විහිද යමින් පවතී. ජීවිත අනතුරක සියුම් හෝ සලකුණක් නොදැක, සාමාන්‍ය පරිදි ඉරු දිනය ඇරඹූ තුන් සියයක් ඉක්මවූ අපගේම මව්වරුන්, පියවරුන්, සහෝදර සහෝදරයින් හා දරු දැරියන් පිරිසක් මේ වන විටත් අප හැර ගොසිනි. තවත් සිය ගණනක් රෝහල්වල ය. ඉඳින් මම අප සොයාගත යුතුම වන, අරගල කළ යුතුම වන මනුෂ්‍යත්වය වෙනුවෙන් ලියමි!

මිනිසත්කම වෙනුවෙන් ය යන්න සියල්ලටම පෙර සිය ජීවන දැක්ම බවට හරවාගන්නා සමාජයක් අප නිර්මාණය කරගන්නේ කෙසේ ද? අප මේ මොහොතේ යළි යළිත් නැගිය යුතු ප්‍රමුඛ පැනය එය බව මම යෝජනා කරමි. සියළු නොපනත්කම්වලට, භීෂණත්වයන්ට, ත්‍රස්තවාදයන්ට තියුණු, දිගු පිළිතුර පැන නගින්නේ එම පැනය සඳහා සොයාගන්නා පිළිතුර තුළින් වනු ඇත. ඒ කවරාකාර ලෙස ද?

ගෙවුණු ඉරු දින සිදුවීම් පෙළට මොහොතකට පෙර පටිගත වී ඇති සීසීටීවී දර්ශනවලින් එකක් තෝරාගෙන, ඒ දර්ශනය ඔස්සේ (ඔව්, එම දර්ශනවලට යොදා ඇති ත්‍රාසජනක චිත්‍රපට ස්වරූපයේ සංගීතය පසෙක තබා) අතීතයට යන්නට මම ඔබට යෝජනා කරමි. එහි එක් දර්ශනයක, බෝම්බ බෑගය කරේ එල්ලාගත් තරුණයකු, ඉතා සැහැල්ලුවෙන්, කිසිත් නොදන්නා මිනිසුන් අතරින් සිය ඉලක්කය වෙත ඇවිද යනු පෙනෙයි. මේ තරුණයාගේ අතීතයට, එම දර්ශන පටය පසුපසට ධාවනය කරමින් හෝ (වෙනත් විශ්මකර්ම ක්‍රමයකින් හෝ) ගොස් බලන්නට හැකිනම් අපට මුණගැසෙනු ඇත්තේ කවරාකාර ජීවිතයක් ද? එහි මුණගැසෙනු ඇති උස්මිටි තැන් සියල්ල එක පැහැර කියන්නට අප කිසිවෙකුට හැකි නොවෙතත් එක් නිශ්චිත කරුණු කිහිපයක් නියතවම හසුවනු ඇති බැව් මට නියත ලෙස යෝජනා කළ හැකි ය. වඩා යහපත්, සමබරව ලොව දකින්නට යෝජනා කෙරෙන අධ්‍යාපනයක් ඔහු වෙත ලැබී තිබෙන්නට ඇති අවකාශය පෙන්වන අතීත රූප එහි තිබෙන්නට ඇති ඉඩ අවම ය. අසීමිත ලෙස ඔහුගේ ළමා අවදිය වෙත ලැබුණු මාපිය හා වැඩිහිටි ආදරයක් සහිත අවකාශයක් ඒ අතීත රූප තුළ වෙතැයි මට විශ්වාස කළ නොහැකි ය. ස්වකීය ආගම, ලොව සෙසු ආගම් මෙන්ම මානවයාගේ යහපැවැත්ම යෝජනා කරන දහමකැයි යන නිවැරදි කියවීම ඔහු වෙත ලබා දුන් අවකාශයක් එම රූප තුළ හමුවීමේ අවස්ථාවලට ඇති ඉඩ අවම ය. තමා මෙන්ම, ඔහු අර ඇවිද යන බිමෙහි ඔහු අවටින් වන, ඔහු නොසළකා හරිමින් යන, අනෙකා ද මිනිස් දිවියක අසිරිය විඳීමට මේ ලොව තුළ ජනිත වී ඇති බවත්, එය තුටින් වැළඳගත යුත්තක් බවත් වටහා ගන්නට ඔහු වෙත ලැබී ඇති අවස්ථා පිළිබඳ එකදු රූපයක් හෝ එහි වීමට ඇති ඉඩ ශුන්‍ය අගයක වීමට ඇති ඉඩ ඉහළ ය.

මනුෂ්‍යත්වය, ආදරය, තමන් සහ අනෙකා වටහා ගැනීම, අනෙකාට ගරු කිරීම සහ ආදරය කිරීම ඇතුළු සියල්ල අයෙකු තුළ රෝපණය වන්නේ ඔහු/ඇය ලබන අධ්‍යාපනය, ජීවිතය ආරම්භ කරන නිවස සහ වටපිටාව, ආගමික දැක්ම මුණගස්වන පූජකස්ථානය ආදියෙනි. වත්මනෙහි මෙම බොහෝ කරුණු සඳහා මාධ්‍යයෙහි දායකත්වය ද නොමඳව ලැබෙන බැවින් (විශේෂයෙන් විද්‍යුත් මාධ්‍යයන්වල) එය ද මේ ආසන්න අංකයක් ලෙස සටහන් කිරීමෙහි ඇති වරදක් නැත. මෙහි ඉහත එක් ස්ථානයක් බිඳ වැටී ගියත් (උදාහරණ ලෙස අයෙකුගේ නිවසේ වටපිටාව ඛේදනීය ලෙස බිඳ වැටී තිබුණත්) සෙසු කලාප, විශේෂයෙන් අධ්‍යාපනය නිසි පරිදි ස්ථාපිතව තිබී ඔහු/ඇය වෙත බල පවත්වන්නේ නම් පුද්ගලයෙකු ලෙස පූර්ණ පරිහාණිගත තත්වයක් කරා යමින් තමන් හා අනෙකා නසා ගන්නා, සමාජ නාශකයෙකු ලෙස ක්‍රියාකරන්නට තැත් දරණා කලාපයකට ඔහු/ඇය පැමිණීමේ අවස්ථා ඉතා අවම වන බව වටහා ගැනීම අපහසු නැත. කුල, පන්ති හෝ වාර්ගික යනාදී වශයෙන් තමන් වෙත එල්ල වන පීඩනය හමුවේ වුව, පොදු සමාජ අරගල මගක් තෝරාගනු විනා, ස්වකීය ජීවිතයත් බාහිර, බොහෝ විට සමාන පීඩනයම විඳින සහෝදර පුරවැසි කණ්ඩායමක ජීවිතත් කිසිදු අර්ථයකින් තොරව විනාශ කර දමන මගක් තෝරාගැනීම ඔහු/ඇය විසින් සිදු කරනු ලැබේ යැයි සිතීමට ඇති ඉඩ ද අවම ය.

කෙසේ වෙතත්, ඒ අවම ඉඩ තුළින් පැමිණ, ස්වකීය ජීවිතය කෙරෙහි ඇති බැඳීමත් අතහැර දමා උන් කණ්ඩායමක් දැන් අපට හමුවී අවසාන ය. රටේ නීතිය හා සාමය ආරක්ෂා කොට, ආරක්ෂක මුරකාවල් සත්‍ය ලෙස ක්‍රියාත්මක කර පොදු පුරවැසි ජීවිතය සුරක්ෂිත කර දෙන මෙන් රජයන්ට බල කරමින්ම අනාගත ප්‍රජාව හමුවේදීත් යට හමුවුණු ජීවිතය, ආදරය හා මනුෂ්‍යත්වය නොහඳුනන තරුණයා යළි හමුවීමේ අවස්ථා නැති කිරීම සඳහා අප ක්‍රියාත්මක විය යුතු ය. ඒ සඳහා අවශ්‍ය වන්නේ විධිමත් අධ්‍යාපනයක්, තත්‍ය ලෙස ආගමික දර්ශනයන් වෙත සිය අනුගාමිකයින් මෙහෙයවන පූජකස්ථානයක්, පොදුජන විඥාණය තුළ මානුෂවාදී හැඟීම් පැල කරමින්, පුරවැසි ප්‍රජාව ඥාණනය කිරීම පිළිබඳ ඇති වගකීම හඳුනාගත් ජන මාධ්‍ය එකතුවක් යනාදියයි. අප දෙවනුව පෙළ ගැසිය යුත්තේ ඒ සාක්ෂාත් කරගැනීම වෙනුවෙනි.

අධ්‍යාපනය විධිමත් නම් එය සියල්ලට ඉහළින් මනුෂ්‍ය ජීවිතය පිහිටවනු ඇත. පූජකස්ථානය විධිමත් නම් එය ආගමික දර්ශනය ස්වකීය බල කලාප පුළුල් කිරීම සඳහා ව්‍යවහාරික නව ස්වරූපයන් තැනීම සඳහා යොදාගනු වෙනුවට මිනිස් ජීවිතවල අරුත සෙවීම සඳහා කළ අතීත උත්තර මිනිසුන්ගේ මැදිහත්වීම් පුරවැසියා වෙත පහදනු ඇත. ජන මාධ්‍යය විධිමත් නම් වඩාත් ප්‍රවේශම් සහගත ලෙස සහ වගකීම් සහගත ලෙස වදන් සහ රූප පුරවැසියා වෙත තබනු ඇත.

දැන්, අවසාන වශයෙන් මට මගේ තීරු ලිපියේ මුඛ්‍ය කලාපය වෙත ආසන්න වීමට අවසර දෙන්න. උදාහරණ ලෙස, අපට මුණගස්වන ජන මාධ්‍යයේ ප්‍රමුඛ අංගයක් වන ටෙලිවිෂනය විමසන්නට ඉඩ දෙන්න. එය මේ දැනුත් අප වෙත වැඩිපුර තබන්නේ මොනවා ද?

මෙහිම මා කලින් කල ලියා ඇති පරිදි කුඩා දරුවන් (මෙන්ම තරුණ තරුණියන්  හා වැඩිහිටියන් ද) ස්වකීය වෙළඳ අවශ්‍යතා වෙනුවෙන් අපහරණයේ යොදවන රියැලිටි, ලාභ, හඬ කැවූ විදේශ ටෙලි පඩංගු, කෝණ දෙක තුනකින් ඉනිම් ගණනින් රූගත කළ දේශීය ටෙලි විකාර, ළමුන්ගේ මනස දූෂ්‍ය කරවන හඬ කැවූ විදේශ කාටූන් ඒ අතර වැඩිපුර වෙයි. ඒ හැරුණු විට හමුවන විදේශීය චිත්‍රපට අතුරින් ඉතා ඉහළ අංකයක් හිමි කරගන්නේ ප්‍රචණ්ඩත්වය දරුණු ලෙස මුණගැසෙන දමිළ චිත්‍රපටවලට ය. සිංහල බසින් උප ශීර්ෂ සහිතව හමුවන එම අති-ප්‍රචණ්ඩ චිත්‍රපට දිවා රාත්‍රී වෙනසකින් තොරව සිංහල හා දමිළ නාලිකා ගණනාවක සැළකිය යුතු විකාශ කාලයක් අයිති කරගෙන ඇති බව පෙනේ. විනාඩි 120-150ක් අතර වන ධාවන කාලයක් තුළ සැළකිය යුතු මිනිස් ජීවිත ප්‍රමාණයක් මරා දැමෙන, රක්ත වර්ණ රුධිර ගංගාවන්ට, කැති, පොරෝ, මන්නාවලට, තුවක්කු, පිස්තෝල හා බෝම්බවලට සමීප රූපවල වැඩි ඉඩක් දෙන චිත්‍රපට ටෙලිවිෂන නාලිකා පුරා වැපිර පවතිද්දී ඉන්දීය කලාත්මක සිනමාව හෝ චීන, ජපාන, ඉරාන සිනමාව ප්‍රමුඛ සම්භාව්‍ය ආසියානු සිනමාව හෝ විශිෂ්ඨ යුරෝපීය හෝ ලතින් ඇමරිකානු සිනමාව හෝ ඉඳහිටවත් අප නෙත හමුවට එන්නේ නැත. ත්‍රාසය හා භීතිය යන ෂානරවලට අමතරව සංගීතමය, ප්‍රේමය මුල් කොටගත් රෝමාන්තික, හාස්‍යමය, සුඛාන්තමය වැනි සිනමා ෂානර ද ඇති බව ප්‍රේක්ෂාගාරය දැනගන්නේ ද නැත.

සියලු විවිධතා මුණගැසෙන දියුණු ටෙලි තිරයක් හමුවීම දියුණු සංස්කෘතික මිනිසකු බිහිකිරීමට වන එක් දායකත්වයකි. එපමණකින් සියල්ල සරිකළ හැකි නොවෙතත්, එපරිදි එකිනෙක පෙරට නැංවීම අපට අවසානයේ මුණගස්වනු ඇත්තේ සැබෑ සැහැල්ලුවකින් සීසීටීවී තිර හරහා ඇවිද යන, බෝම්බ වෙනුවට පොතපතින් සිය බෑගය පුරවාගත්, මිනිසාට සහ මනුෂ්‍යත්වයට ආදරය කරන තරුණයෙකි/තරුණියකි.

ඔහු/ඇය හමුවන තෙක් අප සටන් කළ යුතු ය! ඒ සටන මනුෂ්‍යත්වය වෙනුවෙනි!

-ප්‍රියන්ත ෆොන්සේකා -