කලාව සහ සංස්කෘතිය අභියස ඡන්දය

(2020 ‍අගෝස්තු 02 වැනි දින ‘අනිද්දා‘ පුවත්පතේ පළවූවකි)

මෙම  පුවත්පත ඔබ අතට පත්වන මොහොත වන විට මහ ඡන්දයට ඉතිරිව තිබෙනු ඇත්තේ සතියකට නො අඩු කාලයකි.  තවත් සතියකින් නව පාර්ලිමේන්තුව සඳහා තේරී පත්වන මන්ත්‍රීවරුන් 225  දෙනා කවුරුන්දැයි යන වග අප විසින් හඳුනා ගැනෙනු ඇත. ඉන් අනතුරුව අපගේ සංස්කෘතික ජීවිතය කවර ආකාරයෙන් ගෙවී යා යුතුදැයි වසර පහක් මුළුල්ලේ ඔවුන් විසින් තීරණය කෙරෙනු ඇත. සංස්කෘතිය වරනැගීම අතීතය හා බැඳුණු දේ  පිළිබඳ පහදා දීම කලාවේ හැඩතල කවරාකාර විය යුතු දැයි පෙන්වා දීම ඇතුළු බොහෝ කාරණා පිළිබඳ කලාප තුළ  ඔවුන්ගේ පෙනෙන නොපෙනෙන බලාධිකාරිය පැතිර විහිදෙනු ඇත.

සංස්කෘතිය යනු  අමාත්‍යාංශයක් ලෙස දකිනා පාලකයින් සමග අපි දශක ගණනාවක් ජීවත්ව ඇත්තෙමු.  මානව ශිෂ්ටාචාරය තුළ වඩා ඉහළ කලාපයක තබා සාකච්ඡාවට ගැනෙන සංස්කෘතිය හා බැඳුණු බොහෝ කාරණා ඉතා සුළු වාක්‍ය ඡේද තුළ තබා ගොනු ගත කොට පසෙක තැබූ යුගයන් අප විසින් පසු කරනු ලැබ ඇත්තෙමු.  එළැඹෙන ඡන්දයේ ප්‍රතිඵලය අපට යෝජනා කරනු ඇත්තේ ද තවදුරටත් මෙම ස්වරූපයේ සමාන පාලන අධිකාරියක් සමග තවත් වසර කිහිපයක් අප ජීවත් විය යුතු බව මිස වෙනයම් කිසිවක් නොවන බව පිළිබඳ සඳහන් හඳුනාගැනීම මේ වනවිටත් අසීරු නැත.

සංස්කෘතික මිනිසා යනු වඩා ඉහළ සංවේදී කලාපයන් සමඟ ගනුදෙනු කරන දියුණු මානවයෙකි. ‘හෝමෝ සාපියන්ස් සාපියන්ස්’ යන විද්‍යාත්මක අර්ථගැන්වීම තුළ ශරීරාංග පිහිටි පමණින් මිනිසකු සංස්කෘතික සත්වයෙකු වන්නේ නැත. ඒ සඳහා වඩා ඉහළ බුද්ධිමය කතිකාවක් වෙත පිවිසීමේ හැකියාවද ඔහු හෝ ඇය වෙත පැවතිය යුතුය. ස්වකීය අධ්‍යාපන මට්ටම හා සමාජ වටපිටාව යනාදිය හේතුවෙන් මෙම හැකියාවෙහි උස්පහත් වීම් පැවතිය හැකි වුවද සංස්කෘතිය පිළිබඳ සංවේදනයකින් තොර සමාජ ජීවියෙකු ලෙස  සිය දිවිය පවත්වා ගෙන යෑම මිනිසෙකු වෙතින් බලාපොරොත්තු නොවිය යුත්තකි.

 අතීත කම්කරු සටන් තුළ පැය අටක සේවා මුරය පිළිබඳ අරගලය නිර්මාණය වන්නේම ඉතිරි පැය දහසය පිළිබඳවද අර්ථ ගැන්වීමක් ද සහිතවය. මිනිසෙකු දිනෙක වෙහෙස නිවා දමා එළඹෙන දිනට සූදානම් වනු පිණිස පැය අටක් නින්දට සහ වෙහෙස නිවා ගැනීමට වෙන්කොට තබන්නේ නම්  ඉතිරි පැය අට කුමක් සඳහා විය යුතු ද?  සංස්කෘතික ජීවිතය හමුවන්නේ එම  පැය අට තුළ ය! ස්වකීය කුටුම්භය හා ඥාති හිත මිතුරන් සමග ගත කිරීම, කලාව හා සාහිත්‍යය ඇසුරු කිරීම, විනෝද චාරිකා, සතුටු සාද ඇතුළු බොහෝ දේ මෙම සංස්කෘතික ජීවිතය හා  බැඳී අප වෙත  ප්‍රවේශ විය යුතුය. දියුණු රටක පුරවැසියාගේ ජීවන තත්ත්වය මැන බැලීමේදී මෙම කරුණ වෙත තියුණු අවධානයක් යොමු වන නමුත් අපි සංස්කෘතිය අමාත්‍යාංශයකට බාරදී, ඇමතිවරයා පිළිබඳ විශ්වාසය තබා, ජීවිතය බස් රථවල පාපුවරුවේ එල්ලමු. අසීරුවෙන් නිවසට ගොඩ වැදී, සංස්කෘතිය විනාශ කරන ලොවට බැණ  වදිමින් මෙගා ටෙලිනාට්‍ය බලා නින්දට යන්නෙමු.

 එළැඹෙන ඡන්දයෙන් පසුව ද මෙම ඛේදනීය ස්වරූපය උඩු යටිකුරු කිරීම සඳහා ප්‍රභවයක් සහිත පාලකස්ථානයක් අපට හිමි වේයැයි බලාපොරොත්තුවක් තබාගැනීමේ සුවිශේෂ පසුබිමක් පෙනෙන්නට නැත. එසේ වුව පුරවැසියන් ලෙස, සමාජ ජීවීන් ලෙස මෙම තත්ත්වය පිළිබඳ සංවේදී, අවම මැදිහත්වීමකින් හෝ සමාජ දේහය  දශමයකින් හෝ ඔසවා තබන්නට මැදිහත්වන කවරකු හෝ අපගේ නියෝජිතයින් ලෙස තෝරා පත් කර යැවීමේ වගකීම අප හමුවේ ඇත. සිනමාව යනු, ආරාධනා ලැබුණු පසු මංගල දර්ශනයට ගොස් සුභ පතා පැමිණෙන යමක් සහ ස්වකීය හිතවතුන් විසින් තනා අහවර කරන කෘතීන් අධ්‍යාපන අමාත්‍යාංශ නිර්දේශ යටතේ ආදායම ඉහළ නැංවිය යුතු යමක් ලෙස දකින පාලකස්ථානය සහ ඉඳහිට සම්මාන උළෙලක් දෙකක් පැවැත්විය යුතු යමක් ලෙස දකින පාලකස්ථානය, නාට්‍යය යනු නෙළුම් පොකුණ රඟහල තුළ රඟදැක්වීමට පමණක් දැනෙන දෙයක් ලෙස හා රාජ්‍ය සම්මාන උළෙලකට සීමා විය යුතු දෙයක් ලෙස දකින පාලකස්ථානය, සාහිත්‍යය යනු සැප්තැම්බරයට එළඹෙන පොත් ප්‍රදර්ශනයක් සහ රාජ්‍ය සාහිත්‍ය සම්මාන උළෙලක් ලෙස පමණක් දකින පාලකස්ථානය, සංගීතය යනු රියැලිටි වැඩසටහන් තුළ ගැයෙන ගීත සහ ස්වකීය පිළිගැනීමේ හා විවෘත කිරීමේ උත්සව තුළ  ගැයෙන ප්‍රශස්ති ලෙස පමණක් දකින පාලකස්ථානය, නර්තනය යනු මගුල් බෙර සහ පිලිගැනීමේ උඩරට නැටුම් ලෙස පමණක් දකින පාලකස්ථානය වෙනස්  නොවූවද, එම ආස්ථානයන් වෙත යම් බලපෑමක් කළ හැකි හෝ නියෝජිතයින් කිහිප දෙනෙකු හෝ පාර්ලිමේන්තුව වෙත යැවීම අපගේ වගකීම් අතර ඉදිරියෙන් වෙයි.

ආර්ථික සමෘද්ධිය, ගොඩනැගිලි, මං මාවත් පිළිබඳ පමණක් සඳහන් කරමින්, පුරවැසියාගේ සංස්කෘතික ජීවිතය අමතක කොට දමන පාලකස්ථානය ඉහත කී හඳුනා ගැනීම්වලට බැහැරින් වන ප්‍රකාශන දකින්නේ ස්වකීය ගමන් මඟට බාධා එල්ල කරන දේ පමණක් වන ලෙස බැවින් ඔවුන්ගේ ප්‍රවේශය එහිදී වාරණය සහ මර්දනය වෙත යොමුවීමේ ඉඩකඩ වඩා ඉහළ අගයක පවතින බව අප විසින් වටහාගත යුතුව ඇත. ඒ හේතුවෙන්ම ඡන්දය ප්‍රකාශ කිරීම යනු ආර්ථික නගා සිටුවීම පිළිබඳ, හොරමැරකම් සහ දූෂණය මැඩලීම පිළිබඳ හා පොරොන්දු ඉටුකිරීම පිළිබඳ අපගේ සිහිනය හා එක්වගෙන විමසනු හා සමානව සංස්කෘතික ජීවිතය පිළිබඳ සිහිනය හා එක්ව ගෙන විමසීමද අත්‍යාවශ්‍ය ය.

ඡන්ද යනු කතිරයක් හෝ මනාපයක් පමණක් නොවේ. රාත්‍රියක්  ගෙවෙනතුරු ප්‍රතිඵල පිටවන අයුරු විමසීම පමණක් නොවේ. එහි පසුපස සැඟව ඇත්තේ අපගේ ජීවිත අනාගතය පිළිබඳ සඳහන ය.

 -ප්‍රියන්ත ෆොන්සේකා-

සේයාරුව: https://www.blackenterprise.com/