පේරාදෙණි වල සතිය ‘වලෙන්‘ ගොඩ ගැනීම

(2019 මාර්තු 24 වැනි දින ‘අනිද්දා‘ පුවත්පතේ පළවූවකි.)

එළඹෙන සතියේ පේරාදෙණියේ ‘වල‘ ඇරඹීමට නියමිත ය. මේ ලියන මොහොත වන විට මහනුවර අවට පවතින අධික උණුසුම්, වැසි රහිත තත්වය හිටි අඩියේම වෙනස් වී, වැස්සෙන් ප්‍රදේශය ඉතිරී ගොස් හෝ නැතහොත් පසුගිය වසරේ මෙම මාසය වන විට පැවති අනධ්‍යයන සේවක වැඩ වර්ජනය වැනි විශ්වවිද්‍යාල අකර්මණ්‍ය කරන වැඩ වර්ජනයක් හදිසියේම ඇරඹී හෝ නොතිබුණහොත් ‘වල‘ පැවැත්වෙනු ඇත. ‘වල‘ බලන්නට විශ්වවිද්‍යාල විද්‍යාර්ථීන් සහ ප්‍රදේශවාසීන් පැමිණෙනු ඇත. සතියක්ම (දින 07ක්ම) නොවෙතත්, නාට්‍ය එකතුවක් පේරාදෙණි සරච්චන්ද්‍ර එළිමහන් රඟමඩලේ දී රඟ දැක්වෙනු ඇත.

පේරාදෙණි විශ්වවිද්‍යාලයේ සංස්කෘතික ක්‍රියාකාරකම් අතර, ‘වල‘ සතිය ලෙස චිරප්‍රසිද්ධ, වාර්ෂික නාට්‍ය උත්සවයට හිමිවන්නේ ප්‍රධාන තැනකි. පේරාදෙණියේ කලා මණ්ඩලය විසින් සංවිධානය කෙරෙන මෙම නාට්‍ය උත්සවය, පේරාදෙණියේ සංස්කෘතික උරුමයක් ලෙස ගැනෙන, සරච්චන්ද්‍ර එළිමහන් රඟමඩලේදී අදාල උත්සව දිනවල, දිනපතා රාත්‍රී 7.00ට වේදිකාගත කෙරෙන අතර, ශ්‍රී ලංකාවේ විශාලතම ප්‍රේක්ෂාගාරය විය යුතු, තුන් දහසත් හාර දහසත් අතර ප්‍රේක්ෂක පිරිසක් නාට්‍ය නරඹන්නට එහි රැස්වෙති. වර්තමානය වන විට පීඨ නමයකින් සමන්විත පේරාදෙණියේ ප්‍රථම උපාධිය හදාරණ තරුණ තරුණියන් මෙහි ප්‍රේක්ෂාගාරයේ ප්‍රමුඛ අංකය වන අතර ඊට අමතරව, අධ්‍යයන හා අනධ්‍යන සේවක මණ්ඩල සාමාජික සාමාජිකාවන් හා ප්‍රදේශවාසීන් ද, ඇතැම් විට යාබද ප්‍රදේශවල පාසැල් හා/හෝ අධ්‍යාපන විද්‍යා පීඨවල විද්‍යාර්ථීන් ද එහි ප්‍රේක්ෂාගාරයේ අසුන් ගනු ලැබෙයි. ‘වල‘ සතිය ලෙස කෙටි, බුහුටි නමකින් කියැවෙන මෙම පේරාදෙණි විශ්වවිද්‍යාලය හා සංස්කෘතිකව බැඳුණු වාර්ෂික නාට්‍ය උත්සවය දෙස වඩාත් පෙරටුගාමී ප්‍රවේශයකින් විමසමින්, එය ‘වලෙන්‘ ගොඩ ගැනීම සඳහා සිදු කළ යුතු වෙනස්කම් කිහිපයක් පිළිබඳ සාකච්ඡාවක් ඇරඹීම මෙම කෙටි සටහනෙහි අදහසයි.

පේරාදෙණියේ සුප්‍රසිද්ධ ‘හාදු‘ වංගුවට (Kiss Bend) පසෙකින්, බෑවුම් පොළවක තැනී ඇති සරච්චන්ද්‍ර එළිමහන් රඟමඬල එහි ස්වරූපය නිසාම ‘වල‘ ලෙස හැඳින්වෙන බව පෙනේ. එය භොතිකව ‘වලකි‘. එබැවින් හැමෝම යන්නේ ‘වල‘ බලන්නට ය. කෙසේ වෙතත්, නාට්‍ය උළෙලෙහි ව්‍යුහාත්මක ප්‍රවේශය, සරච්චන්ද්‍ර එළිමහන් රඟමඩලෙහි වර්තමාන භෞතික පරිසරය, ප්‍රේක්ෂාගාරයෙහි ස්වරූපය ආදී කරුණු ගණනාවකින් මෙම ‘වල‘ වචනාර්ථය පරිදිම ‘වලක්‘ බවට හැරෙන බව මගේ යෝජනාවයි.

පේරාදෙණිය සෙසු සියළු විශ්වවිද්‍යාලවලට වඩා අතීතකාමී අදහස්වලින් මඩනා ලද තැනකි. පේරාදෙණියේ දී උගත් දේට, උගෙන දැන් සමාජය වෙනුවෙන් කරමින් සිටිනා මෙහෙවරට වඩා, අතීතයේ පේරාදෙණියේ දී විඳි ‘රෝමාන්තික මතකයන්‘ ගැන ‘නොස්ටැල්ජික වැමෑරීම්‘ කරන්නට පේරාදෙණි ආදී විද්‍යාර්ථීන් ද කැමති ය. ‘ලවර්ස් ලේන්‘, ‘තෙල් බැම්ම‘ ඇතුළු මෙම මතක වැමෑරීම් අතර ස්ථිරව සඳහන් කෙරෙන අනෙක් ස්ථානය ‘වල‘යි; ක්‍රියාකාරකම ‘වල සතිය‘යි.

‘වලේ‘ නාට්‍ය සතිය සඳහා නාට්‍ය තෝරාගැනෙන්නේ ද මෙම ‘නොස්ටැල්ජියාවෙන්‘ මිදී නම් නොවේ. එහි අනිවාර්ය සරච්චන්ද්‍ර නාට්‍යයක් හෝ දෙකක් හමුවෙයි. බොහෝ විට ඒ ‘මනමෙ‘ සහ ‘සිංහබාහු‘ වන අතර සරච්චන්ද්‍රවත් නොසිතූ තරම් සරච්චන්ද්‍රවාදයකට නතු වන සංවිධායකවරු එය මග හැර යා නොහැකි සම්ප්‍රදායක් බවත්, එම නාට්‍ය දෙකෙන් එකක්වත් නැති ‘වල සතියක්‘ පැවැත්වීම සරච්චන්ද්‍රයන්ට සිදු කරන අගෞරවයක් බවත් විශ්වාස කරති. කෙසේ වෙතත්, මෙම ‘මනමෙ‘න් ඇරඹ ‘සිංහබාහු‘ගෙන් කෙළවර කෙරෙන ‘වල සතිය‘ ඉතිරි කරන්නේ තවත් නව නාට්‍ය තුන-හතරක් සඳහා ඉඩකඩක් පමණි.

ඉතිරි නාට්‍ය (විශේෂයෙන් මෙවර පෙළ ගැසී ඇති නාට්‍ය) තෝරා ගැනීමේ දී ද, වර්තමාන වේදිකාව තුළ සක්‍රිය සාකච්ඡාව තුළ හමුවන, ප්‍රමුඛ නාට්‍ය මගහැරගෙන ඇති බවක් පෙනෙයි. සතිය දින 06කට සීමා කිරීම නිසා ඉඩ අහිමි කෙරුණු එක් නාට්‍යයක් වද්දී, යළි අවකාශ ලබා දෙන තවත් නාට්‍යයක් පූර්ව වේදිකාගත වූ නිර්මාණයක දෙවැනි නිෂ්පාදනය බව පෙනෙයි. පේරාදෙණියෙන්ම නිපදවෙන නාට්‍යයකට ඉඩක් දීම සාධනීය කටයුත්තක් වුවත්, ඕනෑම ආකාරයක ‘පේරාදෙණි වැඩකටත් වල සතියේ ඉඩක් ඇති බව‘ යන හැඟවුම ඇති නොකිරීමට සංවිධායකයින් වග බලාගත යුතුව ඇත්තේ එවන් අවකාශයකින් අහිමි වන්නේ විශිෂ්ට නාට්‍යයකට ඇති දිනයක් බැවිනි.

ඉහත කෘති එක් කිරීම පිළිබඳ මෙන්ම ‘වල‘ හෙවත් සරච්චන්ද්‍ර එළිමහන් රඟමඩලේ භූගෝලීය පිහිටුම පිළිබඳ සාකච්ඡාවක් ද ආරම්භ කළ යුතුව ඇති බව මගේ අදහසයි. මහාචාර්ය සරච්චන්ද්‍රගේ යෝජනාවකින් ඉදිවූ මෙම රඟමඩල ග්‍රීක රඟමඩලක ආකෘතිය ගනිමින් එළිමහන් අවකාශයක් ලෙස පැවතීම ගැන බටහිර සම්භාව්‍ය භාෂාවන් හා එම සංස්කෘතීන් පිළිබඳ අපට සිටින ප්‍රාමාණික උගතකු වන මහාචාර්ය මර්ලින් පීරිස් වරක් දෙසුමක දී අදහස් දැක්වූයේ සිනාසෙමිනි.

“ග්‍රීසියෙ එළිමහන් රඟහලවල් හරිම ප්‍රායෝගික විදිහට හදල තියෙන්නෙ. එහෙ ඒ පැතිවල අවුරුද්දෙ මාස 8-9ක්ම වැස්සක් නෑ. මෙහෙ අවුරුද්දෙ මාස 8-9ක් ම වහිනව. මට නං ඔය වැඩේ හරි අතාර්කික වැඩක්!“

මහාචාර්ය පීරිස් අනුයමින් මම සරච්චන්ද්‍ර රඟමඬල ‘අතාර්කික‘ යැයි යෝජනා කරන්නට හදිසි නොවුනත්, එහි ආකෘතිය වර්තමානය වන විට නිර්මාණය කර දී ඇති අර්බුද කිහිපයක් පෙන්වා දෙන්නට පසුබට වන්නේ නැත. මහනුවර-ගලහ/මහකන්ද මාර්ගය අසබඩ ඇති රඟමඩලට මාර්ගයේ දිවෙන අධික රථවාහන ප්‍රමාණය එහි නාට්‍යයක් රඟ දැක්වෙන රාත්‍රී 7-10 අතර කාල සමයේ දී පහළ නොබසින නිසා එහි මුල් පේළි කිහිපයෙන් පසු අසුන් ගන්නා ප්‍රේක්ෂාගාරයට පූර්ණ ලෙස දෙබස් අසන්නට කිසිවිටෙක ඉඩ නොලැබෙයි. ‘කිස් බෙන්ඩ්‘ එකෙන් ගියරය මාරු කරන තඩි ලොරියක් නිසා හොඳම දෙබසක් ‘මිස් වීම‘ සමස්ථ නාට්‍ය අර්ථය ප්‍රේක්ෂකයා වෙතින් දුරස් කරන්නක් වීමට ඇති ඉඩ සුළුපටු නැත.

මේ ශ්‍රවණ බාධාවත්, යට කී වර්ෂා බාධාවනුත් මෙන්ම, වාඩිවන්නට ගල් පඩිපේළි පමණක් වන අසුන් ගැනීමේ අපහසුතාවත්, ඇතැම් නාට්‍ය ස්වරූපයන් රඟ දක්වන්නට එළිමහන් ආකෘතිය දක්වන තාක්ෂණික බාධාවත් සැලකිල්ලට ගැනීමෙන් පසු මට යෝජනා කරන්නට හැඟෙන්නේ, ඇතැම් විට ‘නොස්ටැල්ජිකයින්‘ භීතියෙන් තැති ගන්වන ස්වරූපයේ, කවුරුන් හෝ හිතන්නටවත් නොසිතෙන අදහසකි. පේරාදෙණි වලෙහි ‘එළිමහන්‘ ස්වරූපය වෙනස් කොට එය එම බිමෙහිම ඉදිවන නවීන අංගෝපාංග සහිත සංවෘත ශාලාවක් බවට පත් කිරීමට ඇති හැකියාවන් විමසිය යුතු බව එම යෝජනාවයි. ශබ්ද බාධාවන්වලින් 100%කින් මිදී, පහසු අසුන්වල ඉඳගෙන, නවීන විදුලි සැපයුම් සහිතව, උසස් රසවින්දනයක් ලබන්නට හැකිනම්, උතුරන්නට වැස්සත් නාට්‍ය සති කල් දැමෙන්නේත් නැති නම් එම අදහසට සරච්චන්ද්‍රයන් වුව ආශීර්වාද නොකරනු ඇතියැයි අපට තර්ක කළ හැකි ද?

‘වලේ නාට්‍යයක් ගොඩ නං වැඩේ ගොඩ!‘ යන අතීත නාට්‍යකරුවන්ගේ උත්කර්ෂයට නැංවූ ප්‍රකාශය පරම සත්‍යයකැයි පිළිගනිමින් විශිෂ්ටතම ප්‍රේක්ෂාගාරය නිරන්තරයෙන් මුණගැසුණේ පේරාදෙණි වලේ දී යැයි යෝජනා කෙරෙන අදහස සමග මම එක පෙළට සිට ගන්නට නොයන මුත්, වඩාත් සාධනීය ප්‍රතිචාර සහිතව හා විචාරශීලීව නාට්‍ය දෙස බැලූ ප්‍රේක්ෂක එකතුවක් එහි වූ බව විශ්වාස කරමි. වර්තමානය වන විට ද යම් විචාරශීලීත්වයකින් නාට්‍ය විමසන පිරිසක් එහි හමුවිය හැකි වුවත්, අතේ ඇඟිලි ගණනට බැස ඇති ආචාර්ය මණ්ඩල ප්‍රේක්ෂාගාරය, අවිචාරවත්, මෙගා ටෙලි නාට්‍ය නරඹමින් විනෝද වන ශිෂ්‍ය බහුතරයක් නිර්මාණය කරන්නට පසුබිම තනා ඇති බහුතර නොපැමිණෙන ආචාර්ය මණ්ඩලයක හැඟවුම ගෙනෙන බව ද විශ්වාස කරමි. ‘වල‘ අල්ලපු වැටේ තබාගෙන නාට්‍ය බලන්නට නොඑන, සරච්චන්ද්‍රලාද නතරව සිටි ආචාර්ය මණ්ඩල නිල නිවාසවල අද රැඳී ඉන්නා ආචාර්යවරු ගණන සුළු නැත‍.

නාට්‍ය එකතුවෙහි ආකෘතිය, ශාලා ආකෘතිය, භූ ගෝලීය සීමා මෙන්ම ප්‍රේක්ෂාගාර සංයුතිය අතින් ද ‘වල‘ වලෙන් ගොඩ ගත යුතු ය. කොළඹින් බැහැර ප්‍රමුඛතම නාට්‍ය උළෙලත් එය පැවැත්වෙන බිමත් අර්ථ සම්පන්න වනු ඇත්තේ එවිට ය.

-ප්‍රියන්ත ෆොන්සේකා -